Ένα ζευγάρι παιδικά καλτσάκια, πλεγμένα στο χέρι για την κόρη της, Ρέινα, από την Έντα ντε Μποτόν, όταν ήταν κρατούμενη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπέργκεν-Μπέλσεν, 1944/45. Τι άλλο θα μπορούσε να βοηθήσει πραγματικά την Έντα εκτός από τη σκέψη ότι θα ξανάσμιγε με το παιδί που είχε αναγκαστεί να εγκαταλείψει;

Αυτά δεν είναι δυο απλά καλτσάκια. Τα όμορφα αυτά πλεγμένα σοσονάκια έχουν μια πολύ βαριά ιστορία.

Η Έντα τα έπλεξε όταν ήταν κρατούμενη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπέργκεν - Μπέλσεν , θέλοντας να τα δώσει στη Ρέινα όταν θα ξαναβρίσκονταν.

Τα καλτσάκια που έπλεξε η Έντα για την κόρη της ήταν πολύ μικρά. Κατά πάσα πιθανότητα είχε στο μυαλό της το μωρό που άφησε πίσω της, χωρίς να σκεφτεί ότι στα χρόνια που πέρασαν ώσπου να ξαναβρεθούν θα είχε μεγαλώσει τόσο. Η Έντα της τα έδωσε όταν επιτέλους ξανασυναντήθηκαν, αλλά τα καλτσάκια ήταν πολύ μικρά για τη Ρέινα.

Το να πλέξει αυτά τα καλτσάκια όταν δεν ήξερε καν αν θα έβλεπε ποτέ ξανά την κόρη της αποτελεί μια σπαρακτική πράξη, που ταυτόχρονα δείχνει ελπίδα και θάρρος. Τι άλλο κρατούσε την Έντα ζωντανή εκτός από τη σκέψη ότι θα ξανάσμιγε με το παιδί που είχε αναγκαστεί να εγκαταλείψει;

Αυτά τα όμορφα πλεγμένα σοσονάκια έχουν μια πολύ βαριά ιστορία.

Το πλέξιμο των σοσονιών ήταν και μια στρατηγική επιβίωσης – ένας τρόπος για να περνά η Έντα τις αγωνιώδεις ώρες της καθημερινότητας του στρατοπέδου. Είναι πιθανό πως αντάλλαξε τις ανεπαρκείς μερίδες του φαγητού της για το νήμα που χρειάστηκε, πράγμα που αποδεικνύει την αφοσίωσή της στο παιδί της.

Μενορά που βρήκε η Έντα ντε Μποτόν σε εγκαταλελειμμένο σπίτι στη Γερμανία μετά την απελευθέρωσή της από το στρατόπεδο του Μπέργκεν-Μπέλσεν το 1945. JMG ©.
Copper alloy candelabrum, found by Eda de Botton in an abandoned house in Germany, after her liberation from Bergen-Belsen concentration camp, 1945.

Αυτό το άλμπουμ δημιουργήθηκε από έναν εκπαιδευτή πυροβολικού της RAF (Βρετανικής Βασιλικής Αεροπορίας), ο οποίος τεκμηρίωσε την κατάσταση που οι σύμμαχοι βρήκαν στο στρατόπεδο του Μπέργκεν - Μπέλσεν Οι φωτογραφίες και τα σχόλιά του μας δίνουν μια εικόνα της φρίκης που πρέπει να αντιμετώπισε η Έντα κατά τη διάρκεια της κράτησής της εκεί.

Αυτά τα τρία δαχτυλίδια ανακαλύφθηκαν στο Μπέργκεν - Μπέλσεν μετά την απελευθέρωσή του.Το ένα φέρει την επιγραφή «Miers» και την ημερομηνία 11 Νοεμβρίου 1939, ενώ η ασημένια βέρα έχει τετράγωνο σχέδιο. Αν και ξέρουμε ότι τα μάζεψε ένας από τους στρατιώτες που απελευθέρωσαν το στρατόπεδο, δεν υπάρχει καμία πληροφορία για το σε ποιους ανήκαν κάποτε.

NHCM © για τεχνουργήματα υποστήριξης Μπέργκεν - Μπέλσενν
Johann Stojka
—+
—
Daniel Bennahmias
_+
_
Eda De Buton
—+
—
Julie Weiss
—+
—
Julius Feldman
—+
—
Ellen Rawson
—+
—
ABOUT
TERMS
Resources
elGreek
en_GBEnglish elGreek

HOME

ABOUT

TERMS

Resources

Απελευθέρωση

Όπως οι συμμαχικές δυνάμεις προέλαυναν στην κατεχόμενη Ευρώπη, ανακάλυπταν τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης. Το Μαϊντάνεκ ήταν το πρώτο στρατόπεδο που απελευθερώθηκε το καλοκαίρι του 1944.

Μπέργκεν-Μπέλσεν

Το στρατόπεδο Μπέργκεν-Μπέλσεν στη βόρεια Γερμανία ιδρύθηκε το 1940 ως στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου. Το 1943 παραδόθηκε στα SS και έγινε «στρατόπεδο κράτησης», κυρίως για Εβραίους κρατούμενους, αν και φυλακίστηκαν επίσης Ρομά, Μάρτυρες του Ιεχωβά, ομοφυλόφιλοι, πολιτικοί κρατούμενοι και εγκληματίες. Λόγω των συμμαχικών δυνάμεων που πλησίαζαν τα στρατόπεδα, ο πληθυσμός του Μπέργκεν-Μπέλσεν αυξήθηκε από περίπου 7.300 σε πάνω από 90.000 μεταξύ Ιουλίου 1944 και Απριλίου 1945. Οι ήδη απάνθρωπες συνθήκες επιδεινώθηκαν, με τις ασθένειες να εξαπλώνονται γρήγορα. Όταν τα βρετανικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το Μπέργκεν-Μπέλσεν στις 15 Απριλίου, βρήκαν 53.000 αιχμαλώτους, η πλειονότητα των οποίων ήταν αδυνατισμένοι και υπέφεραν από ασθένειες. Όπως τεκμηριώνεται στη διάσημη εκπομπή του Richard Dimbleby, χιλιάδες νεκρά σώματα κείτονταν άταφα στο έδαφος. Άλλοι 13.000 πέθαναν τις ημέρες μετά την απελευθέρωση. Τελικά, περισσότεροι από 70.000 άνθρωποι δολοφονήθηκαν εκεί.

γκέτο

Τα γκέτο ήταν ειδικά επιλεγμένες περιοχές, όπου οι Εβραίοι αναγκάζονταν να ζήσουν. Με αυτό τον τρόπο διαχωρίζονταν από το κοινωνικό σύνολο και ελέγχονταν. Ο αρχικός στόχος των Ναζί να οδηγήσουν τους Εβραίους έξω από τη Γερμανία έπρεπε να επανεκτιμηθεί μετά την εισβολή στην Πολωνία και το ξέσπασμα του πολέμου. Εκατομμύρια Εβραίων που ζούσαν στις κατεχόμενες από τους Ναζί περιοχές συγκεντρώθηκαν σε γκέτο. Την άνοιξη του 1940 οι Ναζί ίδρυσαν γκέτο στις μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας. Η ίδρυση των γκέτο ήταν ένα προσωρινό μέτρο για τον έλεγχο και τον διαχωρισμό των Εβραίων από το κοινωνικό σύνολο, ενώ η ναζιστική ηγεσία στο Βερολίνο εξέταζε επιλογές για να πραγματοποιήσει την οριστική απομάκρυνση του εβραϊκού πληθυσμού από τη Γερμανία.

αντιστασιακό κίνημα

Η αντίσταση στον ναζισμό περιελάμβανε την αντίσταση από άτομα και ομάδες σε κάθε χώρα της κατεχόμενης Ευρώπης. Ποικίλλει από την ενεργό αντίσταση έως την πνευματική αντίσταση ακόμη και την τεκμηρίωση των εγκλημάτων.

Liberation

As Allied troops made progress across Nazi-occupied Europe, they began to uncover concentration and extermination camps. The camp of Majdanek in Poland was the first to be liberated in the summer of 1944.

Μπέργκεν - Μπέλσεν

The Bergen-Belsen camp in the north of Germany was established in 1940 as a prisoner of war camp. In 1943 it was handed to the SS, and it became a ‘detention camp’, primarily for Jewish prisoners, although Roma people, Jehovah’s Witnesses, gay men, ‘asocials’ and criminals were also imprisoned. Due to the Allied forces approaching other camps, the population of Bergen-Belsen grew from approximately 7,300 to over 90,000 between July 1944 and April 1945. Already inhumane conditions deteriorated, with diseases spreading rapidly. When British troops liberated Bergen-Belsen on 15 April, they found 53,000 prisoners, the majority of whom were emaciated and suffering from disease. As documented in Richard Dimbleby’s famous broadcast, thousands of dead bodies lay unburied on the ground. Another 13,000 died over the days following the liberation. Ultimately, more than 70,000 people were murdered there.

Ghetto

Ghettos were specially selected areas where Jews were forced to live; where they were segregated, controlled, and dehumanised. The Nazis’ original aim to force Jewish emigration from Germany had to be reassessed after the invasion of Poland and outbreak of war. The millions of Jews living in Nazi-occupied areas were instead concentrated into ghettos. In spring 1940 the Nazis established ghettos in the larger towns and cities across Poland. The establishment of ghettos was a provisional measure to control and segregate Jews while the Nazi leadership in Berlin deliberated upon options to realise their goal of removing the Jewish population form Germany.

Resistance Movement

Resistance to Nazism included opposition by individuals and groups in every country in Nazi-occupied Europe and varied from active resistance to spiritual resistance to documenting what was happening.

εκτοπισμοί

Οι Ναζί σχεδίαζαν τη μαζική εκτόπιση των Ευρωπαίων Εβραίων σε στρατόπεδα εξόντωσης στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Πολωνία. Οι Εβραίοι αναγκάστηκαν να συγκεντρωθούν σε κεντρικά σημεία, όπως σε μια συναγωγή ή στην πλατεία της πόλης, και στη συνέχεια στριμώχνονταν σε εμπορευματικά ή επιβατικά τρένα, με περιορισμένες ή καθόλου συνθήκες τροφής ή υγιεινής. Τα ταξίδια συχνά διαρκούσαν αρκετές ημέρες ή και ορισμένες φορές μερικές εβδομάδες. Πολλοί από αυτούς που στριμώχνονταν σε αυτά τα τρένα πέθαναν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς τους καταυλισμούς λόγω της πείνας ή του συνωστισμού.