Η Έντα ντε Μποτόν – Σιακκή και ο σύζυγός της, Αλβέρτος Σιακκής, δικηγόρος, ήταν νεόνυμφοι και ζούσαν στη Θεσσαλονίκη, όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την πόλη το 1941. Λίγο αργότερα, τον Απρίλιο του 1942, η Έντα γέννησε το πρώτο παιδί τους, τη Ρέινα.

Καθώς οι συνθήκες που επέβαλλαν οι Ναζί έκαναν τη ζωή όλο και πιο δύσκολη για τους Εβραίους κατοίκους της πόλης, η Έντα κι ο Αλβέρτος έπρεπε να σκεφτούν και να δράσουν αποφασιστικά για να διασφαλίσουν την επιβίωση όλων - τη δική τους και της νεογέννητης κόρης τους.

Reina, December 1943, in Thessaloniki with the people she was hiding with. Image copyright: Reina Gilberta. ‘A child in the ghetto of Thessaloniki’ Nina Nachmia-Kokkalidou, Athens, 1997

Reina at school in Kalamari, Thessaloniki, 1945. Image copyright: 'A child in the ghetto of Thessaloniki’,  Nina Nachmia-Kokkalidou, Reina Gilberta, Athens, 1997.

Η Έντα είχε ισπανική υπηκοότητα, η οποία της πρόσφερε μια δυνατότητα διαφυγής, μόνο όμως αν δεν ήταν παντρεμένη με τον Αλβέρτο. Η απόφαση ήταν δύσκολη, αλλά τελικά οι δύο νέοι αποφάσισαν να πάρουν διαζύγιο και η Έντα ξαναπήρε το πατρικό της επώνυμο, ντε Μποτόν. Αμέσως μετά το διαζύγιο, ο Αλβέρτος κατέφυγε στα βουνά, όπου εντάχθηκε στο αντιστασιακό κίνημα.Όμως ήταν ήδη αργά για την Έντα, που βρέθηκε κλεισμένη στο γκέτο της Θεσσαλονίκης, παρά τις απελπισμένες της προσπάθειες να φύγει.

1942

Πορτραίτο της Ρέινας Σιακκή, 1944 ©ΕΜΕ

Ήταν ήδη αργά για την Έντα, που βρέθηκε κλεισμένη στο γκέτο της Θεσσαλονίκης, παρά τις απελπισμένες της προσπάθειες να φύγει.

Η Ρέινα τον Ιούνιο του 1946 με την αδελφή Ζοζέφ (αριστερά), τη μοναχή που τη φρόντιζε κατά τη διάρκεια του πολέμου.

1946

Για να δώσει στο μωρό της μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης, η Έντα δεν είχε άλλη επιλογή: έδωσε τη μικρή σε μια οικογενειακή φίλη, η οποία την παρέδωσε σε ένα καθολικό μοναστήρι, όπου θα την ανέτρεφαν οι καλόγριες. Το 1944, η Έντα εκτοπίστηκε Μπέργκεν - Μπέλσεν στρατόπεδο συγκέντρωσης

Είναι εκπληκτικό ότι και οι τρεις κατάφεραν να επιβιώσουν. Το τέλος του πολέμου βρήκε την Έντα σε ένα νοσοκομείο, ενώ ο Αλβέρτος ήταν στην Παλαιστίνη και η Ρέινα ακόμη στο μοναστήρι.

1984

Η αδελφή Ζοζέφ (στη μέση) με τη Ρέινα (δεξιά), Θεσσαλονίκη, 1984. ©: «Ένα παιδί στο γκέτο της Θεσσαλονίκης», Νίνα Ναχμία-Κοκκαλίδου, Ρέινα Γκιλμπέρτα, Αθήνα, 1997.

Αν και όλοι ήταν ζωντανοί, η Έντα είχε ψυχικά τραύματα από το Ολοκαύτωμα που ποτέ δεν γιατρεύτηκαν. Σε όλη της τη ζωή κατέβαλλε μεγάλες προσπάθειες να αντιμετωπίσει τις πληγές που της άφησαν οι εμπειρίες της. Μετά από επίπονη αναζήτηση, κατάφερε να ξανασμίξει με τη Ρέινα στο Παρίσι το 1946. Η Ρέινα ήταν τόσο μικρή, όταν αποχωρίστηκε από τη μητέρα της που δεν τη θυμόταν καθόλου και χρειάστηκε πολύ χρόνο ώσπου να την αποδεχτεί.

Το χάσμα που το Ολοκαύτωμα άνοιξε ανάμεσά τους δεν έκλεισε ποτέ.